telefunken: Polski Telefunken Specjal132 Z-Renowacja czesc1

ID: 124019

This article refers to the model: Specjal 132Z (Telefunken - Krajowe Zaklady, Warszawa)

telefunken: Polski Telefunken Specjal132 Z-Renowacja czesc1

24.Oct.06 17:43

5247

Andrzej Cieslak (PL)
Articles: 15
Count of Thanks: 12

Szanowni milosnicy starej radiotechniki.

Czêsto w zapomnianych zakamarkach strychu , piwnicy odnajdujemy stare radio. Odzywaja wtedy wspomnienia z dzieciñstwa ,kiedy to wpatrywalismy siê w intrygujaca skrzynkê ,z której wydobywaly siê dzwiêki bajek i muzyka a nasza fascynacjê powodowalo swiecace na zielono magiczne oczko. W kolejnych latach pojawia©©y siê w domu coraz to nowsze ,doskonalsze radioodbiorniki powodujac odchodzenie w niepamiêc starych modeli. Ogladajac nasze znalezisko zachwycamy siê doskonaloscia formy ,wysoka jakoscia uzytych materialów oraz kunsztem wykonania. ,Niestety czêsto czas ,zle warunki przechowywania, gryzonie i szkodniki drewna pozostawily na nim swoje slady .

W ostatnim czasie trafil w moje rêce stary ,prosty reakcyjny radiodbiornik wyprodukowany w Polsce w latach 1935-1936 przez Krajowe Towarzystwo Telefunken w Warszawie .Kierujac siê sentymentem i wspomnieniami podjalem próbê przywrócenia jego dawnej swietnosci.W dalszej czêsci chcialbym podzielic siê swoimi doswiadczeniami. Praca przebiegala w kilku etapach :

Etap pierwszy-udokumentowanie stanu poczatkowego.

Fotografie 1 do 4 przedstawiaja pierwotny stan obudowy

fot.1- prawy bok fot.2 - Przód

fot.3 – lewy bok fot. 4 –skala

Fotografie 5 do 9 przedstawiaja stan poczatkowy chassis oraz glosnika

fot. 5 - chassis widok z góry fot. 6 – chassis widok tylu

fot. 7 – chassis widok od spodu fot. 8- chassis w obudowie

Poszczególne podzespoly wymontowane z odbiornika pokazuje fotografia 9.

fot. 9

Etap drugi -renowacja chassis i czêsci elektrycznej odbiornika

1.Renowacja chassis i czêsci metalowych.

Ocena stanu chassis i próba oczyszczenia z korozji malego fragmentu pokazaly, ze nie da siê uzyskac zadawalajacego rezultatu bez calkowitego rozmontowana odbiornika.( Uwazam , ze decyzjê o rozmontowaniu nalezy podejmowac tylko w ostatecznosci.)

Aby wiernie odbudowaæ uklad elektryczny ponownie sfotografowalem, w dobrej rozdzielczosci, calosc spodu odbiornika oraz poszczególne jego fragmenty. Na wydrukowanych w duzym formacie zdjêciach ponumerowalem wszystkie detale i polaczenia. Nie dysponujac oryginalnym schematem ideowym ,,zdjalem ,,schemat z odnawianego odbiornika .Jest to prosty reakcyjniak wiêc nie bylo z tym wiêkszego problemu ,Rozmontowujac uklad , nanosilem na wszystkich detalach oraz przewodach polaczeniowych numery jak na wczesniejszych fotografiach .i schemacie.

Po rozmontowaniu odbiornika ,metalowe elementy zostaly oczyszczone z korozji i po odtluszczeniu polakierowane w kolorze oryginalu.

Przebieg procesu renowacji metalowych czêsci przedstawiaja fotografie 10 i 11,

fot. 10 –chassis po oczyszczeniu fot. 11 –chassis po malowaniu

( metoda piaskowania )

2.Sprawdzenie lamp.

W podstawkach odbiornika znajdowaly siê lampy : AC2 – 2 sztuki ,RES 164 oraz RGN 354 nie uwidocznione na zdjêciach.

Lampy po wyjêciu zostaly umyte, przyklejono obluzowane cokoly , sprawdzono stan emisji miernikiem P508 i zakwalifikowano do dalszego montazu..

Uwaga 1).na napisy na bañkach ! – w wiêkszosci lamp napisy nie sa wodoodporne

2).na czas uruchamiania odbiornika zalecalbym uzycie lamp zastêpczych na przyklad wykonanych z . demobilowych , 4 woltowych lamp radzieckich 4¬¨1¬ , 4¬±1¬

3. Sprawdzenie rezystorów i kondensatorów , regeneracja uszkodzonych elementów.

W odbiorniku zamontowane byly polskie rezystory i kondensatory firmy Always.

Zmierzylem za pomoca omomierza rezystancjê wszystkich oporników . Wszystkie badane rezystory zakwalifikowalem do dalszego montazu, poniewaz uzyskane wyniki miescily siê w granicach ( +,- )10 % wartosci nominalnej .

W przypadku stwierdzenia uszkodzenia rezystora ,nie praktykujê naprawy i stosujê wymianê na inny , tej samej firmy o identycznym nominale .W ostatecznoœci dopuszczam zastosowanie

rezystora innego producenta ,,z epoki,,.

W odbiornikach 70-80 letnich regula sa niesprawne papierowe kondensatory sprzêgajace i blokowe.. Najczêstsze uszkodzenia to utrata pojemnosci , przebicie lub nadmierna uplywnosc ..Kondensatory ceramiczne i mikowe, jesli nie maja uszkodzeñ mechanicznych, po latach najczêsciej pozostaja sprawne.

Uwaga: pojemnosc wiêksza od nominalnej najczêsciej oznacza uplywnosc!.

Kondensatory uszkodzone nalezy zregenerowac.

Najprostszym , skutecznym sposobem jest umieszczenie w obudowie uszkodzonego elementu wspólczesnego kondensatora bardzo dobrej jakosci.

Sprawdzonym sposobem usuniêcia uszkodzonego kondensatora ,bez obawy uszkodzenia obudowy ,jest umieszczenie go w goracej wodzie i po uplastycznieniu uszczelniajacej substancji ,ostrozne wypchniêcie srodka. Nastêpnie wstawiamy nowy kondensator o tej samej pojemnosci , o tym samym lub wyzszym napiêciu .( wspólczesne kondensatory bez problemów mieszcza siê w starych obudowach) i uszczelniamy rurkê z obu stron .Mozna uzyc do tego celu masê odzyskana ze starego kondensatora lub baterii .

.Ta technologia zregenerowalem w moim odbiorniku wszystkie kondensatory sprzêgajace .

Oddzielnym problemem jest naprawa kondensatora blokowego. Po wymontowaniu kondensatora ,usuwamy uszkodzony srodek ,myjemy ,czyscimy i odnawiamy obudowê

. Czêsto stosowanym rozwiazaniem bylo równolegle polaczenie lub wspólna masa dla kilku wewnêtrznych kondensatorów Jeœli na obudowie producent nie opisal wartosci i ukladu polaczeñ usuwajac srodek nalezy robic to bardzo ostroznie, tak by mozliwe bylo odtworzenie polaczeñ. wewnêtrznych

Po ustaleniu wymaganych wartosci pojemnosci zmontowalem kondensator zastêpczy na pomocniczej listwie-fot.12.Wykonalem dodatkowa wkladkê izolacyjna wewnatrz starej obudowy-fot.13

fot.12-gotowy kondensator zastêpczy fot.13-wkladka izolacyjna i kond.zastepczy

Koñcowy etap to dolutowanie starych wyprowadzeñ , sprawdzenie elektryczne i umieszczenie calosci w odnowionej obudowie.

Wewnatrz regenerowanego elementu jest 5 kondensatorów , z czego 4 o wspólnej masie.( 2szt. 100 nF, 1 szt.1 mikrofarad, 1 szt. 4 mikrofarady )Oddzielnym jest pierwszy kondensator filtru napiêcia anodowego o pojemnosci.4 mikrofarady.

fot.14-sprawdzony kondensator fot.15- gotowy kondensator

przed umieszczeniem w obudowie

4.Montaz odbiornika.

Krok pierwszy to montaz glównych elementów jak:transformator sieciowy i glosnikowy ,kondensator strojeniowy z elementami napêdu skali, przelacznik zakresów ,cewki , podstawki lampowe, gniazda antenowe,glosnikowe itp...

Wszystkie elementy musza byc umyte, z naprawionymi powlokami lakierniczymi , mechanizmy sprawne i nasmarowane .

Elementy elektryczne jak transformatory ,przelaczniki , potencjometry przed montazem sprawdzamy. Kondensatory strojeniowe i reakcyjne sprawdzamy pod wzglêdem mechanicznym i elektrycznym .(uwaga:zwarcia miêdzy plytkami )

Krok drugi montaz elektryczny, warto wykonywac etapami polaczonymi z jednoczesnym uruchomieniem zmontowanego fragmentu .Eliminuje to zmudne poszukiwanie ewentualnego blêdu.

Proponujê przyjac nastêpujaca kolejnosc montazu i uruchamiania( dotyczy tego modelu ):

1- Obwód sieciowy : wtyczka ,kabel sieciowy, bezpieczniki, uzwojenie pierwotne transformatora. Sprawdzic dzialanie wylacznika sieciowego, napiêcia na uzwojeniu wtórnym transformatora.

2- Obwód zarzenia lamp polaczyc odpowiednie wyprowadzenia transformatora z podstawkami lamp . Sprawdzic poprawnosc napiêc w podstawkach lamp.

3- Obwód lampy prostowniczej RGN354 z elementami filtrujacymi napiêcie anodowe. Sprawdzic napiêcie na obu kondensatorach filtru. Uwaga napiêcie bez obciazenia jest wyzsze niz podczas pracy .

4- Obwód lampy glosnikowej RES 164. Sprawdziæ napiêcia i dzialanie np. reakcjê na dotykanie siatki lampy , ewentualny przydzwiêk itp.

5- Obwód przedwzmacniacza m.cz. druga lampa AC2.Sprawdzic napiêcia i dzialanie.

W widoczny sposób wzrosnie ,w porównaniu z punktem 4 , czulosc wzmacniacza badana na wejsciu adapterowym.

6-Obwód audionu z reakcja - pierwsza lampa AC2 -zamontowac pozostale elementy . Sprawdzic napiêcia. Wykonac kontrolê dzialania odbiornika . Jesli zmontowano odbiornik zgodnie z wczesniej wykonanymi zdjêciami i dokumentacja, ze sprawdzonych elementów wynik bêdzie pozytywny.

W podobny sposób mozna odbudowywaæ bardziej zlozone odbiorniki.

Kolejne fazy montazu przedstawiam ponizej